Boekrecensie augustus

Boek: Now we're talking.
Deep Democracy in actie

Schrijvers: Frank Weijers

Beter functioneren door gedeelde wijsheid 

Recensent: Bert Peene

Medewerkers die ‘ja’ zeggen en ‘nee’ doen, zijn voor iedere leidinggevende een bron van frustratie. Van irritatie ook, want ‘iedereen heeft toch zijn zegje kunnen doen!’ Desondanks worden ‘unaniem genomen’ besluiten half of helemaal niet uitgevoerd, blijven conflicten sluimeren en vertonen medewerkers teleurstellend weinig eigenaarschap. Ziedaar een kleine greep uit de leerwensen van menige (school)leider.

Gelukkig is die werkelijkheid ook doorgedrongen tot de managementindustrie. Wie daadwerkelijk met dergelijke leerwensen aan de slag wil, heeft een ruime keus uit cursussen, seminars en wat al niet, terwijl ook de literatuur voldoende input biedt. Van recente datum zijn bijvoorbeeld ‘Waarom zeggen we niet wat we vinden? En wat daaraan te doen!’ van Jan Hille Noordhof (2019), ‘Betekenisvolle werkrelaties’ van Ina Ahuis (2019) en ‘Vertrouwen als kompas’ van Pauline Voortman (2019). Allemaal bedoeld om ‘de allerbeste besluiten’ mogelijk te maken.

In dat rijtje hoort ook Frank Weijers’ boekje ‘Now We’re Talking.’ (Deep Democray in actie) thuis. Weijers, die als proceskundige in Deep Democray is opgeleid, is schrijver van een groot aantal artikelen over thema’s als leiderschap, groepsdynamica, diversiteit, de kracht van taal en cultuur in organisaties. Dat leidde eerder al tot een boeken over ‘spelen met ruimte’ (2015) en ‘doen wat de bedoeling is’ (2017). Met zijn nieuwste, ‘Now We’re Talking’ dus, wil hij de lezer een serie praktische handreikingen doen over het werken vanuit de filosofie van Deep Democracy, ‘inclusief woorden en zinnen die werken.’ Weijers zelf beschouwt het als een aanvulling op het boek ‘Deep Democray, de wijsheid van de minderheid’ van Jitske Kramer (2014), dat intussen aan de zevende druk toe is.

Het helpt dus als je eerst Kramers boek gelezen hebt, hoewel Weijers zijn boekje begint met een korte samenvatting van het Deep Democracy-gedachtegoed. Vervolgens biedt hij een toolkit aan voor drie onderwerpen: ‘het goede gesprek’, ‘het betere conflict’ en ‘het beste besluit’. Verder schenkt hij nog aandacht aan de ‘metaskills’ neutraliteit en compassie, rolfluïditeit, de rol van de facilitator en teamontwikkeling.

Veel nieuws bevat Weijers boekje niet, ook voor degene die het gedachtegoed nog niet kent. In feite kun je het basisprincipe van Deep Democray als communicatiemethode – want dat is het in wezen – het best zo samenvatten: als je vaart wilt maken, vertraag dan juist. Dat wil zeggen: zorg aan het begin van een gesprek of (team)vergadering dat je eerst de onderstroom blootlegt voordat je de inhoud induikt. ‘Inchecken’ heet dat in Deep Democracy-termen. Weijers geeft diverse voorbeelden van vragen die daartoe kunnen dienen.

Wat heb je als schoolleider aan dit niemendalletje (want dat is dit boekje toch wel)? Veel en tegelijk ook weinig. Veel omdat het zo’n beetje alle aspecten van Deep Democracy als communicatiemethode in beknopte vorm bespreekt. Vaak als tip: hoe wel en hoe niet te handelen, welke valkuilen je kunt tegenkomen – ‘sabotagegedrag’ – hoe je die kunt voorkomen. En dan ook nog in een handig formaat (het past bijna in een borstzakje). Maar tegelijk heel weinig, omdat de praktijk uitwijst dat het niet meevalt zowel voorzitter van een overleg te zijn als procesbegeleider. Het schaken op die twee borden is bepaald niet voor iedereen weggelegd. Dat heet met een fraaie term de ‘managementparadox’.  Waarschijnlijk kun je het het best als een addendum bij Kramers boek beschouwen. Het ene wat theoretischer, het andere meer praktisch. Samen een prima bruikbare combinatie.

Bert Peene is opleider en werkt daarnaast als journalist voor Managementboek Magazine en het VO Magazine.​​​​​